تفاوتهای جسمی

۱۳۸۹ بهمن ۱۱, دوشنبه

تفاوتهای جسمی


  • طول‌ عمر و مرگ
براساس‌ آمارها به‌ طور متوسط‌ زنان‌ 7 سال‌ بیشتر از مردان‌ زندگی‌ می‌کنند، و در دوران‌ جنینی، نوزادی، کودکی‌ و سالمندی، مرگ‌ جنین‌ مرد بیش‌ از زن‌ است. با آن‌ که‌ در بسیاری‌ از کشورها تولید نوزاد پسر بر دختر پیشی‌ دارد، در پایان‌ عمر تعداد بیوه‌ زنان‌ بیشتر می‌شود، و آمار پیرزنهای‌ بالای‌ 100 سال‌ در جهان‌ به‌ 9 برابر پیرمردان‌ می‌رسد. و بی‌ گمان‌ در شرایط‌ مساوی‌ از نظر امکانات‌ بهداشتی‌ و رفاهی‌ به‌ طور محسوسی‌ زنان‌ بیشتر از مردان‌ عمر می‌کنند. برای‌ توجیه‌ این‌ پدیده‌ موضوع‌ زیر قابل‌ توجه‌ است .


  • سوخت وساز بدن
توده چربی‌ بدن‌ زن‌ بیشتر و بافت‌ عضلانی‌ آنها کمتر است، متابولیسم‌ پایه‌ زنان‌ حدود 5 درصد کمتر از مردان‌ است، و در نتیجه‌ آنان‌ با طول‌ عمر مساوی‌ سوخت‌ و ساز کمتری‌ دارند، مقدار کالری‌ که‌ مرد در طول‌ 70 سال‌ برای‌ اعمال‌ حیاتی‌ خود مصرف‌ می‌کند برای‌ 75 سال‌ زن‌ کافی‌ است. این‌ گونه‌ تفاوتها می‌تواند در راستای‌ توجیه‌ عمر بیشتر زنان‌ مطرح‌ شود.


  • بیماریها
مقاومت‌ جسمی‌ و روانی‌ در برابر بیماریهای‌ عفونی و شرایط‌ نامناسب‌ در جنس‌ زن‌ بیشتر از مرد است، نقش‌ هورمونهای‌ جنسی‌ را نیز در این‌ میان‌ نمی‌توان‌ نادیده‌ انگاشت. وجود دستگاه‌ تناسلی‌ متفاوت‌ و ایفای‌ نقش‌ فاعل‌ مرد در آمیزش‌ جنسی‌ که‌ طی‌ آن‌ حدود 150 کیلوکالری‌ انرژی‌ مصرف‌ می‌کند، و مسائل‌ خاص‌ زنان‌ همچون‌ قاعدگی‌ و یائسگی، همه‌ در این‌ راستا مطرحند.
وجود کروموزوم‌Y در مردان‌ و بیماریهای‌ وابسته‌ به‌ جنس و نیز دیگر بیماریها که‌ در مردان‌ شیوع‌ بیشتر دارد، مسائل‌ درمانی‌ و مراقبتهای‌ بهداشتی، نوع‌ شغل‌ و حوادث نوید بخش‌ عمر بیشتر برای‌ زنان‌ است. آنان‌ با آن‌که‌ به‌ بعضی‌ از اختلالات‌ همچون‌ پوکی‌ استخوان‌ و رماتیسم‌ و... بیشتر دچار می‌شوند،ولی‌ بی‌ آنکه‌ از پا در آیند، به‌ زندگی‌ و روند طبیعی‌ عمر ادامه‌ می‌دهند.


  •  ورزش‌ و فعاليت‌ بدنی
تفاوتهای‌ موجود در انجام‌ اعمال‌ ورزشی‌ بين‌ مردان‌ و زنان‌ ناشی‌ از تفاوت‌ ابعاد و ترکيبات‌ بدن‌ آنهاست. به‌ طور متوسط‌ قد زنان‌ کوتاهتر و وزن‌ آنها سبک‌تر از مردان‌ است، دارای‌ نسوج‌ چربي‌ بيشتر و توده‌ عضلانی‌ کمتری‌ هستند. دستگاه‌ انرژی‌ آنان‌ ظرفيتی کمتر از مردان‌ دارد، قدرت‌ مطلق‌ آنها حدود23 قدرت‌ مردان‌ است. به‌ دليل‌ کمتر بودن‌ توده‌ عضلانی‌ بدن، کل‌ ذخائر فسفاژن‌ آنها در مقايسه‌ با مردان‌ کمتر است. و نيز مستعد داشتن‌ سطح‌ اسيدلاکتيک‌ کمتری در خون‌ (پس‌ از تمرينات‌ حداکثر) هستند.

مقدار هموگلوبين‌ زنان‌ و همچنين‌ حجم‌ خون‌ آنان‌ کمتر از مردان‌ است، قلب‌ و شش‌ کوچکتری‌ دارند، و حداکثر اکسيژن‌ مصرفی‌ آنان‌ در مقايسه‌ با مردان‌ در سطح‌ پايين‌تری‌ قرار دارد، تعداد ميتوکندريهای‌ زنان‌ در هر تارچه‌ عضلانی کمتر و اندازه آن‌ کوچکتر است. اين‌ عوامل‌ همراه‌ با بسياری‌ از عوامل‌ ديگر که‌ به‌ تفاوت‌ فيزيولوژيک‌ زنان‌ نسبت‌ به‌ مردان‌ مربوط‌ می‌شود، تواناييهای‌ ورزشی آنها را تحت‌ تأثير قرار میدهد. اين‌ گونه‌ تفاوتهاست‌ که‌ مردان‌ را در فعاليتهای‌ ورزشی‌ در موقعيت‌ برتر قرار مي‌دهد و آنان‌ در رکوردهای ورزشي‌ از زنان‌ جلو می‌افتند. شانه‌های پهن‌ و قوی، دستهای‌ بزرگ‌ و بافت‌ عضلانی بيشتر، مردان‌ را در بازيهايی که‌ مستلزم‌ پرتاب‌ و ضربه‌ زدن‌ است‌ ممتاز میکند، وضعيت‌ پاها و لگن‌ سبب‌ مي‌شود که‌ آنان‌ تندتر از زنان‌ بدوند و از نظر سرعت‌ عمل‌ و هماهنگی‌ حرکات‌ بر زنان‌ پيشی‌گيرند، و در برابر خستگی‌ها مقاوم‌ باشند، و در ورزشهای‌ سنگين‌ موفقيت‌ بهتری‌ به‌ دست‌ آورند.


  • دستگاه‌ ادراری
مجموعه‌ کليه‌ها، حالبها، مثانه‌ و پيشابراه‌ را دستگاه‌ ادراری‌ گويند، اين‌ دستگاه‌ در زن‌ و مرد دارای‌ تفاوتهايي‌ است. طول‌ پيشابراه‌ نقش‌ بخش‌ اسفنجی مجرا در توليد مثل‌ شکل‌ خارجی‌ دستگاه‌ ادراری، و جايگاه‌ مثانه‌ در دو جنس‌ فرق‌ میکند، اندازه‌ کليه‌ در زن‌ کوچکتر از مرد است، و سرعت‌ پالايش‌ گلومرولی‌ در زنان‌ حدود 15 درصد کمتر از مردان‌ است، و باز جذب‌ گلوکز در کليه‌های‌ مردان‌ بيشتر از زنان‌ صورت‌ می‌گيرد، دفع‌ کرآتی‌نين‌ در مردان‌ بيشتر از زنان‌ است، و نيز شيوع‌ برخی‌ از بيماريها و اختلالات‌ دستگاه‌ ادراری‌ در زن‌ و مرد متفاوت‌ است. به‌ عنوان‌ نمونه‌ عفونت‌ ادراری‌ در دختران‌ زيادتر از پسران‌ مشاهده‌ میشود، و شب‌ ادراری در جنس‌ پسر شيوع‌ بيشتری دارد.


  • قلب‌ و ريه‌
حجم‌ قفسه‌ سينه‌ زنان‌ کمتر از مردان‌ است، شانه‌های باريکتری دارند، و به‌ تناسب‌ قلب‌ و ششهای‌ آنان‌ به‌ طور نسبی‌ کوچکتر است. و ظرفيت‌ حياتی زنان‌ در سطح‌ پايين‌تری‌ قرار دارد در مردان، زمان‌ استراحت‌ قلب‌ در هر ضربان، کمتر است،
 هنگام‌ انقباض‌ بطنها فشار خون‌ بيشتر است، و قلب‌ در موارد فشار يا کارهای بدني‌ براي‌ فعاليت‌ مجال‌ بيشتری‌ دارد.



  • ماهيچه‌ها و عضلات
بدن‌ مرد به‌طور مشخص‌ از بدن‌ زن‌ عضلانی‌تر است، به‌ گونه‌ای که‌ عضلات‌ يک‌ مرد بالغ‌ 40 درصد بيشتر از زن‌ همسن‌ اوست، و قدرت‌ بدني‌ يک‌ پسر 18 ساله‌ به‌ طور متوسط‌ 2 برابر نيروی‌ يک‌ دختر 18 ساله‌ است. اين‌ تفاوت‌ از دوران‌ جنينی‌ که‌ جنس‌ مرد سريعتر از جنس‌ زن‌ رشد مي‌کند شکل‌ می‌گيرد، و تا دوران‌ بلوغ‌ و پس‌ از آن‌ ادامه‌ می‌يابد. و از اين‌ روست‌ که‌ مردان‌ در تواناييهای‌ بدنی‌ و جسمانی‌ ماهرتر از زنان‌اند.


  • استخوانها و اسکلت
استخوان، داربست‌ قوی‌ و محکم‌ بدن‌ است، شکل‌ آن‌ را حفظ‌ میکند، و تکيه‌ گاه‌ آن‌ به‌ حساب‌ می‌آيد، محل‌ اتصال‌ رباطها و عضلات‌ است‌ و مانند اهرمی‌ برای آنها عمل‌ مي‌کند، از اندامهای بدن‌ (مغز، نخاع، قلب‌ و...) محافظت‌ میکند، محل‌ ذخيره مواد معدني‌ است‌ و با توليد انواع‌ سلول‌های‌ خونی‌ در بيشتر فعاليتهای‌ حياتی‌ بدن‌ نقش‌ دارد. در پزشکی قانونی‌ با بررسی‌ استخوانها می‌توان‌ به‌ زمان‌ مرگ، سن، و جنس‌ فرد پی برد.
در زمينه‌ تفاوتهای‌ جنسی، در مجموع‌ استخوانهای‌ يک‌ زن‌ بالغ‌ از مرد بالغ‌ کوچکتر است‌ و زن‌  ستيغها و زوائد کوچکتر و کمتری‌ دارد، نسبت‌ به‌ طول‌ قطر آنها کمتر است، زمان‌ بهم‌ پيوستگی‌ مراکز استخوان‌ سازی‌ در زنان‌ زودتر روی‌ می‌دهد. و استخوان‌ زنان‌ استحکام‌ استخوان‌ مردان‌ را ندارد. طول، قطر و وزن‌ استخوانها و قفسة‌ سينه‌ و ستون‌ مهره‌ها، استخوان‌ لگن‌ و سر و گردن‌ زن‌ و مرد متفاوت‌ است.
جمجمه‌ مرد به‌طور مشخص‌ از جمجمه‌ زن‌ متمايز است. جمجمه‌ زن‌ از جمجمی مرد سبک‌تر است، استخوانهای آن‌ نازک‌ترند، حجم‌ آن‌ 10 درصد کمتر است. پيشانی‌ در زن‌ نسبت‌ به‌ مرد بيشتر حالت‌ عمودی‌ دارد، سوراخ‌ کاسه‌ چشم‌ در زنان‌ گردتر است. کناره‌های‌ بالای‌ کاسه‌ چشم‌ در زن‌ تيزتر از مرد است. در زن‌ گلابلا، کمانهای ابرويی‌ و زوائی‌ پستانی‌ برجستگی‌ کمتری دارند، سينوسهای هوايی‌ اطراف‌ بينی دارای‌ حجم‌ کوچکترند، و قسمت‌ صماخی استخوان‌ گيج‌گاهی‌ در زن‌ کوچکتر است‌ و زبری‌ و سختی کمتری دارد، رشد قاعده‌ کاسه‌ سر در زنان‌ 2 سال‌ زودتر از مردان‌ توقف‌ می‌يابد. برآمدگيهای‌ پيشانی‌ و آهيانه‌ای‌ در زن‌ برجسته‌تر است‌ و سقف‌ جمجمه‌ کمی پهن‌تر است‌ و... و در مجموع‌ جمجمه‌ زن‌ پس‌ از بلوغ‌ گرايش‌ به‌ حفظ‌ خصوصيات‌ دوران‌ کودکی دارد.
زنان‌ بالغ‌ توده‌ استخوانی کمتری نسبت‌ به‌ مردان‌ دارند و با افزايش‌ سن، از دست‌ دادن‌ توده‌ استخوانی‌ در آنان‌ زودتر از مردان‌ شروع‌ می‌شود و شتاب‌ بيشتری‌ نيز دارد.





    تفاوتهای جنسی و جسمی:


تفاوتهای غذایی و سلولی

تفاوتهای غذایی و سلولی

   نيازهای‌ غذايی
تغذيه‌ کافی‌ و مناسب‌ در سلامت‌ جسمی‌ و روانی انسان‌ نقش‌ مهمی‌ دارد، برای‌ رشد مغز و اندامها لازم‌ است‌ و بر مقاومت‌ بدن‌ در برابر عفونتها و بيماريها می‌افزايد، و از بسياری‌ بيماريها پيش‌گيری‌ می‌کند. تفاوت‌های‌ جنسی‌ در نيازهای‌ غذايی‌ به‌ گونه‌ زير است:

  • ‌‌ چربيها
با آن‌ که‌ در ساختمان‌ بدن‌ زن‌ حدود 10 درصد چربی‌ بيشتر از بدن‌ مرد است، و چاقی‌ مرد با زن‌ تفاوت‌ دارد. نياز به‌ اسيدهای‌ چرب‌ ضروری‌ در جنس‌ مرد ، بيشتر از زن‌ است.


  • ‌‌ پروتئين‌ها
نياز به‌ پروتئين‌ در پسران‌ بيش‌ از دختران، و در مردان‌ بيش‌ از زنان‌ است. مرد برای‌ هر کيلوگرم‌ وزن‌ بدنش‌ به‌ 57/0 گرم‌ پروتئين‌ نياز دارد، اين‌ رقم‌ در زنان‌ به‌ 52/0 گرم‌ می‌رسد. و در دوران‌ بارداری‌ و شيردهی‌ نيازهای‌ پروتئينی‌ زنان‌ حدود 20 تا 30 گرم‌ در روز افزايش‌ میيابد.
  • ‌‌ انرژی‌
نياز به‌ انرژی‌ به‌ عواملی‌ چون‌ فعاليت، اثر غذا و... وابسته‌ است، ولی‌ همواره‌ فرد درشت‌ اندام‌ بيشتر از ريزاندام‌ به‌ انرژی‌ نياز دارد. نياز به‌ انرژی‌ در زنان‌ روزانه‌ 1500 و در مردان‌ 2000 کالری‌ برآورد شده‌ است.
  • ‌‌ ويتامينهای‌ محلول‌ در چربی(‌K , E , D , A)
در حالات‌ عادی‌ به‌ جز موارد اندک‌ ، نيازهای‌ ويتامينی‌ مردان‌ از زنان‌ بيشتر است، تنها در دوران‌ بارداری و شيردهی است‌ که‌ نيازهای‌ ويتامينی‌ زنان‌ افزايش‌ می‌يابد.
  • ‌‌ ويتامينهای محلول‌ در آب
از ميان‌ اين‌ ويتامينها، نياز مردان‌ به‌ ويتامين‌C ، فولاسين، نياسين، تيامين‌ (1B)، يبوفلاوين‌ (B2) و پريدوکسين‌(B6) از زنان‌ بيشتر است.
  • ‌‌ مواد معدنی‌
حدود 4 درصد وزن‌ بدن‌ را عناصر معدنی تشکيل‌ می‌دهد، کمبود آنها در بدن‌ اختلالاتی‌ پديد می‌آورد، نياز زن‌ و مرد به‌ برخي‌ از اين‌ عناصر مساوی‌ است، و بجز آهن‌ در ديگر عناصر، مردان‌ بيشتر از زنان‌ نياز دارند.
  • ‌‌ آب‌
ميزان‌ آب‌ موجود در بدن‌ زنان‌ در سنين‌ مختلف‌ (حتي‌ با قد و وزن‌ يکسان) از مردان‌ کمتر است. نسبت‌ آب‌ به‌ وزن‌ بدن‌ پس‌ از بلوغ‌ در دختران‌ 5 درصد کاهش‌ و در پسران‌ 5 درصد افزايش‌ می‌يابد. ميزان‌ آب‌ بدن‌ در جنس‌ مرد در سن‌ 18 تا 40 سالگي‌ 61 درصد وزن‌ بدن‌ است، در مورد زنان‌ اين‌ رقم‌ به‌ 51 درصد می‌رسد. در 40 تا 60 سالگي‌ ميزان‌ آب‌ بدن‌ مردان‌ 55 درصد و در بالای‌ 60 سال‌ 52 درصد وزن‌ بدن‌ است. اين‌ ارقام‌ به‌ ترتيب‌ در مورد زنان‌ 47 و 46 درصد است.



           تفاوتهای جنسی و جسمی:

تفاوت در هورمونها و کروموزومها



تفاوت در هورمونها و کروموزومهای زن ومرد


هورمونها
 هورمون ماده ای شیمیایی است که در غده های درون ریز، در بدن انسان تولید میشود  و به داخل جریان خون میریزد و با قرار گرفتن روی سلولهای هدف ، اعمال سلولها را تغییر میدهد. مانند هورمونهای تیروییدی ،هورمونهای جنسی وهورمونهای رشد و..... که در اینجا به هورمونهای جنسی میپردازیم :
هورمون تستوسترون که در مردان از بیضه ها ترشح میشود  و هورمون استروژن  که در زنان  از تخمدانها ترشح میشود .


  • تستوسترون :
از مهمترین هورمونهای بدن زن و مرد  تستوسترون است  و در عین حال مهمترین هورمون مردانه است که در ایجاد صفات مردانه نظیر رشد مو ، تکامل جنسی ، گرفتگی صدا ، ریزش مو و رشد عضلات بسیار موثر است .
تفاوت در ميزان توليد هورمون تستوسترون از تفاوت‌هاي ديگر ميان دو جنس است. بطوريكه افزايش تستوسترون و دفع استروژن موجب ايجاد صفات مردانه و كاهش تستوسترون، موجب ايجاد صفات زنانه است .یعنی در نبود بیضه ها که عامل تولید آن هستند ، صفات زنانه در فرد ایجاد میشود . توليد پروتئين در اثر ترشح تستوسترون، موجب ايجاد ماهيچه‌ها و عضلات قوي‌تر و استحكام استخوانها در مردان میشود .

  بر خلاف استروژن در زنان كه آرامش بخش است، افزايش تستوسترون، حالات تهاجمی و پرخاشگری را برمی‌انگيزاند.
 افزایش گلبولهای قرمز خون ، افزایش کلسترول ، ضخامت پوستی ، پرخاشگری ، میل به رقابت و ایجاد اعتماد به نفس بالا در مردان از اثرات دیگر تستوسترون است .


  • استروژن :
  هورمون استروژن موجب  لطافت،  نرمی پوست و تنظيم انحناهای خاص اندام زنان و تنظيم تغييرات دوره‌ای رحم مي‌شود ،همچنين عامل كوتاهی قد و انعطاف و نرمی مفاصل زنان نسبت به مردان است. طی دوره بارداری مقدار زیادی استروژن تولید میشود که سبب تغییراتی در زنان میشود.
استروژن‌ را می‌توان‌ از هورمونهای‌ ویژه‌ جنس‌ زن‌ دانست که‌ در طول‌ عادت‌ ماهانه‌ نوسان‌ دارد، و بیشترین‌ میزان‌ ترشح‌ آن‌ پیش‌ از تخمکذاری‌ است. استروژن‌ در زندگی‌ زن‌ نقش‌ اساسی‌ و مهمی‌ دارد، بیش‌ از 300 بافت‌ مختلف‌ بدن‌ زن‌ برای‌ آن‌ گیرندگی سلولی‌ دارد و کمبود آن‌ با تغییرات‌ فیزیکی‌ شدیدی‌ همراه‌ است .
استروژن در کاهش چربی خون در زنان ، به وجود آمدن اندام های تناسلی زنانه ،  افزایش سیستم ایمنی بدن ، حس بویایی  قوی تر،  وعامل رسوب چربی در بدن زنان است .

  • پروژسترون 
  همچنين هورمون پروژسترون كه هورموني زنانه است، در آرامش بخشي و پيدايش احساس صلح و آرامش زنان در زمان بارداري و هورمون پرولاكتين در ترشح شير و ايجاد رفتار مادرانه، موثر است.

این‌ هورمون‌ نیز ویژه‌ جنس‌ زن‌ است. و در تنظیم‌ دوره‌ جنسی آماده‌ سازی‌ رحم‌ نقش‌ دارد و ادامه‌ بارداری‌ بدون‌ آن‌ ممکن‌ نیست، رشد غده‌های‌ شیری‌ سینه ها‌ ناشی‌ از افزایش‌ ترشح‌ آنست. و عامل‌ افزایش‌ حرارت‌ پایه بدن‌ زن‌ در زمان‌ تخمک‌ گذاری‌ می‌باشد. پروژسترون‌ یک‌ هورمون‌ آرام‌ بخش‌ به‌ حساب‌ می‌آید و در ایجاد صلح‌ و آرامش‌ در جنس‌ ماده‌ هنگام‌ بارداری‌ نقش‌ دارد و از این‌ رو برخی‌ از محققان‌ استفاده‌ از آن‌ را برای‌ کنترل‌ رفتارهای‌ غیرقانونی‌ و تجاوزها مطرح‌ ساخته‌اند.

پرولاکتین، اکسی‌ توسین، و ریلاکسین‌ نیز از هورمونهایی‌ هستند که‌ در جنس‌ مرد نقش‌ چندان‌ شناخته‌ شده‌ای‌ ندارند، و در جنس‌ زن‌ وظایف‌ مهم‌ برعهده‌ دارند. پرولاکتین‌ رفتار مادرانه‌ را به‌ وجود می‌آورد و در شیردهی، جلوگیری‌ از تخمک‌ گذاری، نقش‌ دارد. و در پرندگان‌ این‌ هورمون‌ موجب‌ لانه‌ سازی، و خوابیدن‌ روی‌ تخمها می‌گردد و برخی‌ آن‌ را هورمون‌ محبت‌ مادری‌ نامیده‌اند.
به‌ این‌ ترتیب‌ می‌توان‌ دریافت‌ که‌ پس‌ از عامل‌ کروموزومی، هورمونهای‌ جنسی‌ متفاوت‌ در زن‌ و مرد، یک‌ عامل‌ بیولوژیکی‌ تعیین‌ کننده جنسیت‌ به‌ حساب‌ می‌آید، و هورمونهای‌ جنسی‌ نر و ماده‌ با هم‌ در تضاد هستند، تزریق‌ هریک‌ از آنها به‌ جنس‌ مخالف، به‌ افول‌ صفات‌ جنسی‌ مربوط‌ به‌ آن‌ می‌انجامد، و همین‌ خاصیت‌ مورد استفاده کسانی‌ قرار گرفته‌ که‌ با استفاده‌ از هورمونها جنسیت‌ خود را تغییر می‌دهند .



کروموزومها


کروموزوم ها از جنس پروتئین هستند ومیتوان آنها را با میکروسکوپ دید و آنها را شمارش کرد  . تعداد کروموزومها در سلولهای هر موجود زنده ثابت است . و در انسان 46 کروموزوم وجود دارد که دو تای آن را کروموزوم جنسی مینامند . به نام X , Y
سلول‌ تخم‌ زن‌ تنها کروموزوم‌ جنسی‌ X دارد، ولی‌ اسپرمها در مردان دارای‌ دونوع‌X و Y اند.




    تفاوتهای جنسی و جسمی:


تفاوتهای حسی و ادراکی


تفاوتهای حسی و ادراکی
 در کل تفاوتهای جنسیتی و هورمونی و ترشحات غدد جنسی در زن و مرد منجر به تفاوتهای جسمی ، ساختاری و ماهیتی میشود و ویژگیهایی خاص را در دو جنس ایجاد میکند .
مغز و اعصاب‌
مغز زن‌ و مرد را می‌توان‌ از هم‌ متمايز دانست‌ و اين‌ امر دلايلی‌ دارد از جمله:
  •  تمايز سلولی‌
از آن‌ جا که‌ کروموزومها در زن‌ و مرد متفاوت‌ است‌ در مرد يک‌ جفت‌ کروموزوم‌XY و در زن‌ يک‌ جفت‌ کروموزوم‌XX وجود دارد (به‌ جز سلول‌های‌ جنسی)، سلول‌های مغز آن‌ دو نيز متفاوتند، سلول‌های‌ مغز زن‌ دارای‌ کروموزوم‌XX و سلولهای‌ مغز مرد دارای کروموزوم‌XY است، مغز مرد، مردانه‌ و مغز زن‌ زنانه‌ است.


  • اندازه‌ و وزن‌
در وزن‌ مغز و اندازه‌ آن‌ انسانها متفاوتند، ولی به‌ طور متوسط‌ وزن‌ مغز زن‌ 110 کمتر از وزن‌ مغز مرد است. و از آن‌ جا که‌ مغز راهنمای‌ هوش‌ است، و توجيه‌ آن‌ با در نظر گرفتن‌ جثه کوچک‌تر زن‌ و مقايسه‌ انسان‌ با حيوانات، چندان‌ درست‌ به‌ نظر نمی آيد، و نيز با توجه‌ به‌ حساسيت‌ و توان‌ بالای‌ سلول‌های مغز، اين‌ تفاوت‌ اساسي‌ به‌ نظر می‌رسد. و چه‌ بسا تحقيقات‌ بيشتر با توجه‌ به‌ اين‌ نکته‌ حقايق‌ بيشتری را روشن‌ سازد.
  •  هيپوتالاموس‌ و هيپوفيز
اين‌ دو غده‌ از مهمترين‌ بخشهای دستگاه‌ عصبي‌ مرکزی‌اند، و بسياری‌ از فعاليتهای‌ زيستی تحت‌ کنترل‌ آنها انجام‌ میشود. در عين‌ حال‌ کارکرد آنها در زن‌ و مرد فرق‌ می‌کند و حساسيتهای‌ متفاوتی‌ را در برابر هورمونهای‌ مردانه‌ و زنانه‌ از خود نشان‌ می‌دهند، تمايز غده‌ هيپوتالاموس‌ در زنان‌ و مردان‌ است‌ با توجه‌ به‌ ارتباط‌ آنها با سيستم‌ عصبی‌ مرکزی، به‌ نوعی تفاوت‌ در مغز زن‌ و مرد به‌ حساب‌ می آيد.
 نيمکره‌های مغز
در اين‌ بخش‌ نيز تفاوتهايي‌ بين‌ زن‌ و مرد قابل‌ توجه‌ است. در پسران‌ يک‌ طرفه‌ شدن‌ کارهای‌ فضايی‌ در 6 سالگی پديد می‌آيد، ولی‌ در دختران‌ اين‌ کنشها تا 13 سالگی در هر دو نيمکره‌ رشد يکسان‌ دارد، اختلالات‌ زبانی ناشی‌ از آسيب‌ ديدن‌ نيمکره‌ چپ‌ در مردها شديدتر است‌ و در مجموع‌ مغز زن‌ از نظر کنش‌ با قرينه‌تر از مغز مرد است. و براي‌ پردازشهای‌ کلامی‌ آمادگی بيشتر دارد.

  •  بيماريها
بيماری‌MS ، آتروفی‌ لوبر، سردردهای‌ ميگرنی، بی اشتهايی‌ و يا پر اشتهايی عصبی‌ در ميان‌ زنان‌ شيوع‌ بيشتری‌ دارد، و از آن‌ سوی‌ بيماری‌ پارکينسون،ALS ، تيک، مننژيت‌ ويروسی در ميان‌ مردان‌ شايعتر است. اين‌ تفاوتها نيز به‌ عنوان‌ يک‌ فاکتور در راستای‌ ناهمسانی‌ مغز زن‌ و مرد می‌تواند در نظر گرفته‌ شود.
  •  تفاوت‌ کارکردها و استعدادها
برخی حواس‌ در مردان‌ و برخی‌ در زنان‌ قويتر است. رشد و نمو هريک‌ از دو جنس‌ مکانيسم‌ خاص‌ خود را دارد، حالات‌ روانی در دو جنس‌ فرق‌ مي‌کند. زنان‌ در کارهاي‌ دستی‌ و فعاليتهای‌ ظريف‌ هنری چابک‌ ترند، و پسران‌ و مردان‌ در درسهای‌ رياضی و استدلالي‌ قويترند. از آن‌ جا که‌ اين‌ امور به‌ مغز مربوط‌ مي‌شود، مي‌توان‌ نتيجه‌ گرفت‌ که‌ تفاوت‌ در کارکردها و استعدادها نشان‌ میدهد که‌ مغز زن‌ و مرد به‌ طور نسبی‌ از هم‌ متمايز است.
عوامل‌ ديگری‌ نيز مانند سن‌ رشد، و تکامل‌ دستگاه‌ عصبی نسبت‌ وزن‌ مغز به‌ نخاع‌ شوکی، اختلالات‌ روانی، و اختلاف‌ در کارکرد شيميايی‌ مغز، در اين‌ زمينه‌ قابل‌ توجه‌ است‌ و بررسيهای بيشتری را می‌طلبد. و در مجموع‌ با توجه‌ به‌ پيچيدگی‌ مغز آدمی داوری‌ درباره‌ مغز انسان‌ و اين‌ که‌ مغز زن‌ و مرد درهمه جهات‌ يکسان‌هستند، عاقلانه ‌به‌ نظر نمی‌رسد.

  •  هوش‌ و استعداد
درباره رابطه‌ هوش‌ با جنسيت‌ میتوان‌ مسائلی‌ را مطرح‌ ساخت، از جمله‌ آنها موضوع‌ رشد جسمی‌ و هوش‌ است که‌ در جنس‌ مرد بيشتر ادامه‌ مي‌يابد و طي‌ آن‌ سلول‌های‌ مغز کامل‌تر و پيچيده‌تر مي‌گردد. مسأله‌ ديگر قشر مخ‌ است‌ که‌ در هوش‌ و استعداد نقش‌ اساسی دارد، و از آن‌ جا که‌ برخی‌ از کارکردهای‌ آن‌ در دو جنس‌ متفاوت‌ می‌نمايد، تمايز جنسی‌ در هوش‌ قابل‌ بحث‌ می‌نمايد. در بهره‌ هوشی‌ نيز تفاوتهای‌ جنسی‌ ديده‌ مي‌شود. ضريب‌ هوشی در حد نوابغ‌ ميان‌ پسران‌ 57 درصد و ميان‌ دختران‌ 43 درصد است. و براساس‌ مطالعات‌ و برخی‌ آزمونها در ضرايب‌ بالای‌ هوشی‌ درصد پسران‌ افزايش‌ مي‌يابد.
از 56 تحقيقی‌ که‌ در آمريکا صورت‌ گرفته، مي‌توان‌ برتری‌ هوشی‌ پسران‌ را مشاهده‌ کرد. در اين‌ تحقيقات‌ در 28 مورد پسران‌ بر دختران‌ برتری‌ داشتند، و برتری‌ دختران‌ بر پسران‌ 25 مورد بود.

در زمينه‌ خلاقيت‌ و نبوغ‌ مطالعات‌ حاکی‌ است‌ که‌ خلاقيت‌ مردان‌ بيش‌ از زنان‌ است، و پسران‌ در فعاليتهای‌ اکتشافی بی‌باک‌تر و کنجکاوترند، و در ميان‌ نوابغ‌ رشته‌های‌ مختلف‌ علوم‌ تعداد زنان‌ اندک‌ است. زنان‌ در حافظه‌ فوری از مردان‌ برترند، و در حافظه‌ غيرفوری‌ مردان‌ بر زنان‌ برتری‌ دارند.
درباره تواناييهای کلامی و عوامل‌ هوشی‌ نيز تفاوتهای ناشی‌ از جنسيت‌ وجود دارد.


تفاوتهای حسی
  •  قدرت شنوایی در زنان بسیار قوی تر از مردان است به همین دلیل زنها نسبت به محیط اطراف حساستر و عصبی تر هستند . چرا که محرکهای عصبی و پیامهای صوتی بیشتری را دریافت میکنند .

  • قدرت بینایی در زنان نیز بسیار قویتر از مردان است ، زنها ادراک جزیی بیشتری دارند و طیف بیشتری از رنگها را نسبت به مردان تشخیص میدهند . به همین دلیل بسیار نکته سنج و ریز بین هستند .

  • قدرت بویایی در زنان ، خصوصا در زنان باردار بیشتر از افراد طبیعی است . به طور یکه فرزند و مادر از طریق حس بویایی همدیگر را شناسایی میکنند .  که به خاطر ترشح هورمون استروژن در زنان است .

  • قطر قشای پوستی در مردان ضخیم تر و کلفت تر  است ، در حالی که در زنان پوست لطیف تر و نازک تر  وجود دارد .رویش مو در مردها بیشتر  و ضخیم تر و در زنان کمتر و نازکتر است.در حس‌ لامسه‌ می‌توان‌ گفت‌ که‌ پوست‌ زن‌ از پوست‌ مرد لطیف‌تر است، و نسبت‌ به‌ لمس‌ و درد حساسیت‌ بیشتر دارد، میانگین‌ تحمل‌ فشار برای‌ مردان‌ 7/28 پوند (بر اینچ‌ مربع)، و در زنان‌ 9/15 پوند است

  • در مراحل‌ مختلف‌ آمیزش‌ جنسی: مرحله‌ تحریک، میل‌ به‌ جنس‌ مخالف، مرحله‌ تهییج‌ و استمرار شهوت، مرحله‌ اوج‌ لذت‌ جنسی‌ و نیز ارضای‌ جنسی‌ و فروکش‌ نمودن‌ شهوت، میان‌ زن‌ و مرد تفاوتهایی‌ وجود دارد. میل‌ جنسی‌ مرد شدیدتر از زن‌ است و جنبه‌ شهوانی‌ بیشتری‌ دارد. زن‌ برای‌آمیزش‌ به‌ عوامل‌ روانی، احساسی، ذهنی‌ و فیزیکی‌ نیازمند است. توان‌ آمیزش‌ در مرد با انزال‌ پایان‌ می‌یابد ولی‌ در زن‌ می‌تواند بارها تکرار شود .



    تفاوتهای جنسی و جسمی:


دستگاه تناسلی زنان


دستگاه  تناسلي زنان

 دستگاه تناسلی در دو جنس مکمل یکدیگرند و دستگاه تناسلي زنان در حقيقت مکمل دستگاه تناسلي  مردان است و همینطور بلعکس . به اين ترتيب که عمل آميزش  با ترکيب  نحوه عملکرد هر دو دستگاه امکان پذير ميشود.  به نوعی دستگاه تناسلی زنان ، برگشت داده شده دستگاه تناسلی مردان به داخل بدن است . همانگونه که در مردان نعوظ وجود دارد ، مهبل نیز در زنان قابلیت رشد طولی  و عرضی را در تحریکات جنسی دارد  و بیضه ها نیز همان عملکرد تخمدانها را دارند.


1- تفاوت ظاهری :
  •  اندام های جنسی در مرد ،  يعني آلت تناسلی و بيضه ها ، به صورت بيرونی و خارج از بدن قرار دارند. در صورتی که تمامی اندامهای جنسی و تناسلی زن ، در درون بدن و به طور کامل درون لگن خاصره قراردارد. به همين دليل در زنان به صورت طبيعی ناحيه  باسن بزرگتر از ساير نقاط  کمر است  ، چرا که اندامهای تناسلی و دستگاه باروری را درون خود جای داده است .  يعنی  در کل اندام بيروني  وجود ندارد و قسمت خارجی دستگاه ،  در حقيقت پوشش بيروني  آن است که توسط  بافت پوستی احاطه شده و بيشترنقش حس کننده  و تحریک پذیری را دارد .
  • از لحاظ ظاهری و شکل بيرونی در مردان ، مجرای دفع ادرار و همچنين دفع مايع اسپرم  از يک راه و از يک مجرا است  که در امتداد آلت قرار دارد . در صورتيکه در زنان يک مجرا برای دفع ادرار، و مجرای ديگر در پایین( با قطر داخلی  به اندازه  تقریبی قطر خارجی آلت مردان) ، فقط برای آميزش جنسی قرار دارد . يعني دو مجرای مجزا .


2- تفاوتهای اصلی  و ساختاری
   باروری و بلوغ
  • بلوغ دوره ای است که در طی آن ، مشخصات جنسی ايجاد و اعضای تناسلي  انسان بالغ مي شوند . بلوغ‌ جنسی‌ و صفات‌ ثانويه‌ جنسی‌ در زنان‌ حدود 2 سال‌ زودتر ازمردان‌ ، يعنی به طور معمول‌  در 8-13 سالگي دختران پديد می‌آيد ، و بلوغ جنسی در مردان  تقريبا در 11-15 سالگی پسران رخ ميدهد.
  • توان‌  و سن باروری‌  در مردان بسيار‌ بيشتر از زنان‌ است و تا 80 سالگی‌ و حتی پس‌ از آن‌ می‌تواند ادامه‌ يابد . در حالی‌ که‌ ‌ باروری زنان با يائسگی که‌ در حدود 50 سالگی‌ رخ‌ مي‌دهد ، پايان‌ می يابد. و بعلاوه‌ نازایی در زنان‌ بسيار شايعتر از مردان‌ است . بهترين‌ سن‌ برای‌ بارداری زنان‌ 17  تا 25 سالگی‌ است‌ به طوريکه در 30 سالگي‌ توان‌ باروري‌ زن‌  به مرور کاهش‌ می يابد و در حدود 40 تا 50 سالگی‌ با بینظم‌ شدن‌ قاعدگی‌ و قطع‌ آن‌ و پايان‌ کار تخمدانها ، يائسگی‌ اتفاق‌ میافتد که‌ خود از بحرانی‌ترين‌ مراحل‌ زندگی‌ زنان‌ است .
  • سلول‌ تخم‌ (اسپرم‌  در مردان و تخمک در زنان ) در دو جنس‌ از نظراندازه،  شکل ، تعداد ، تحرک‌ و عمر با هم تفاوت دارند. زن‌ در طول دوران‌ باروری ، يعني از  حدود  8-13 سالگی ، تا انتهای يائسگي  ( پايان باروري) يعنی تقريبا 50 سالگی  ،  در کل حدود 400 تخمک‌ توليد مي‌کند ، حال‌ آن‌ که‌ در هر بار انزالِ‌ مرد حدود 400 ميليون‌ اسپرم‌ وجود دارد.
  •  پس  از بلوغ در مردان ، ساخت مداوم اسپرم در بيضه ها با سرعت 125 ميليون اسپرم در روز آغاز ميشود . در صورتيکه در  زنان مرحله تخمک گذاری ، به طور تقريبی در هر 28 روز، يکبار اتفاق ميافتد . به اين عمل در زنان  عادت ماهيانه ، قاعدگی يا پريود  ميگويند .
  • در مردان ، كار اصلي بيضه، ساخت اسپرم و توليد هورمون‌های جنسی مردانه است. در دوران بلوغ ترشح هورمون‌هاي جنسی از بيضه‌ها افزايش می‌يابد و سبب رشد سريع اندام‌های مختلف بدن و تكامل دستگاه توليد مثل مرد و رويش موی صورت، بم شدن صدا و رشد عضلانی و قدی بیشتر مي‌شود . دستگاه تناسلی در زنان  از تخمدان‌ها، لوله‌هاي رحم، و مهبل تشكيل شده است .هورمون استروژن درتخمدان زنان موجب  لطافت، نرمي پوست و تنظيم انحناهای خاص اندام زنان و تنظيم تغييرات دوره‌اي رحم مي‌شود و همچنين عامل كوتاهی قد و انعطاف و نرمي مفاصل زنان نسبت به مردان است . وجود قاعدگی، حاملگی، زايمان و يائسگی از تفاوت‌های دستگاه تناسلی زنان با مردان است .

قاعدگی ( عادت ماهیانه )
عادت ماهیانه به طور خلاصه ، عملی است که در آن بدن زنان در یک دوره مشخص برای بارداری آماده میشود .
یک دوره قاعدگی مدت زمان اولین روز خونریزی در یک ماه تا اولین روز خونریزی در ماه بعد است . خون قاعدگی ترکیبی از خون کامل و بافتهای ریزش کرده رحم می باشد . خونریزی در قاعدگی زنان ، بین 3 تا 5 روز طول می کشد وقسمتی از دوره قاعدگی است .  دوره قاعدگی ممکن است درزنان بین 23 تا 35 روز متفاوت باشد و  مدت نرمال آن 28 روز است . اين امر نزديك به سي سال (دوره باروري) و حدودا سيزده بار در سال ، يعني با فاصله هاي 28 روزه ادامه دارد ، تا اينكه تمام تخمكها به اتمام ميرسند و زن وارد دوره يائسگي ميگردد .

یعنی  به طور معمول هر ماه یک تخمک بالغ شده واز تخمدان رها می شود .
 در طول این دوره تقریبا سی روزه  ، نوسانات و روحیات خاصی برای زنان پدید می آید . وضعیت تغذیه ، ورزش و سلامت پزشکی در شکل وشدت این روند تاثیر زیادی دارد  و برخی  زنان کمتر و برخی بیشتر دچار چنین حالاتی میشوند. 

روز 1 تا 7 :  گاهی تهوع و سرگیجه
روز 8 تا 14 : آمادگی برای بارداری و تولید مثل و تعادل روحی وروانی
روز 15 تا 21 : اعتماد به نفس بالا همراه با روحیه بیشتر  و شادابی بیشتر
روز 22 تا 28 : کمی افسردگی و تعریق زیاد ، گرگرفتگی  و اشتهای زیاد  و آماده شدن برای سیکل بعدی


حاملگی ( بارداری)
 به وضعیتی گفته میشود که زن در رحم خود ، دارای جنین باشد و این دوره تقریبا 38 هفته یا 9 ماه طول میکشد  و با به دنیا آمدن نوزاد (زایمان) به پایان میرسد .
بهترین فاصله مناسب بین دو زایمان  بیشتر از سه سال است . حاملگی  چهارم  و همچنین حاملگی کمتر از 18 سال و بیشتر  از 35 سال هم سلامت مادر را به خطر می اندازد .

یائسگی( از کار افتادگی)
به آخرین عادت ماهیانه یک زن یائسگی گفته میشود . در این زمان به تدریج هورمونهای تخمدانی کاهش یافته و قاعدگی نامنظم  شده و به مرور قطع میشود . یعنی قدرت باروری در زنان متوقف میشود . سن یایسگی در زنان تقریبا  بین 48 سال تا 52 سال  و گاهی کمتر یا بیشتر است .


    تفاوتهای جنسی و جسمی: